Vijf kleine stappen voor een betere gezondheid van jou én van planeet Aarde.
Hoe jouw gezondheid samenhangt met de gezondheid van de planeet
Alles hangt met elkaar samen. Dat heb je vast al eerder gehoord, maar het is het herhalen waard. Hieronder staan vijf manieren om zowel je eigen gezondheid als die van onze planeet te verbeteren — een combinatie die milieu-experts “co-benefits” noemen.
Terug in 1970 werd Earth Day opgericht als een dag om bewustzijn te creëren rond milieuproblemen. Dat bewustzijn is nu belangrijker dan ooit. De gevolgen van klimaatverandering — bosbranden, stormen, overstromingen, droogtes, hittegolven, stijgende zeespiegel, uitstervende soorten en meer — bedreigen direct of indirect ons welzijn, vooral dat van de meest kwetsbaren. Zo leidt luchtvervuiling door fossiele brandstoffen en natuurbranden tot longproblemen en ziekenhuisopnames. En naarmate regio’s opwarmen, breiden teken en muggen — dragers van infectieziekten — hun leefgebied en seizoen uit.
Het concept van planetary health erkent dat het ecosysteem en onze gezondheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Handelingen en gebeurtenissen hebben complexe neveneffecten: sommige voorspelbaar, andere verrassend, en veel nog onopgemerkt. Individuele inspanningen lijken misschien klein, maar samen kunnen ze de wijzer — zij het langzaam — de goede kant op zetten.
Vijf manieren om je eigen én de planetaire gezondheid te verbeteren
- Eet plantaardiger.
Verhoog het aandeel plantaardige voeding en beperk vlees. Dit verkleint het risico op hart- en vaatziekten, beroerte, obesitas, hoge bloeddruk, type 2-diabetes en diverse vormen van kanker. Plantaardige maaltijden hebben, bij gelijke hoeveelheid eiwit, ook een lagere ecologische voetafdruk en verbruiken minder land en water dan vleesmaaltijden. - Bedenk dat niet alle planten gelijk zijn.
Plantaardige producten verschillen sterk in voedingswaarde én in milieu-impact. Etiketten lezen helpt je de voedingswaarde te beoordelen. De milieu-impact is lastiger in te schatten omdat die per regio verschilt, maar de interactieve grafieken op Our World in Data geven een helder algemeen beeld. - Kies voor actief vervoer.
Ga lopen, fietsen of neem het openbaar vervoer als dat kan. Volwassenen wordt aangeraden wekelijks 150 minuten matig-intensieve beweging en twee sessies spierversterkende activiteit te nemen. Regelmatige beweging verbetert de mentale gezondheid, botgezondheid en gewichtsbeheersing, en verkleint het risico op hartziekten, bepaalde kankers en valpartijen op latere leeftijd. Minder autokilometers betekent bovendien schonere lucht, minder CO₂-uitstoot en minder vervuiling die astma en andere ziekten verergert. - Begin waar je nu staat en verleg stap voor stap je grenzen.
Wat voor de één werkt, werkt niet per se voor de ander. Misschien neem jij je voor om één keer per week vegan te eten, of om rundvlees tot één keer per week te beperken. Misschien probeer je de bus naar je werk, of fiets je als het geen winter is. Stel doelen die haalbaar én uitdagend zijn. - Praat erover.
Deze acties lijken misschien klein, en het kan ontmoedigend voelen om in je eentje verschil te maken. Door te delen wat voor jou belangrijk is en wat jij doet, voel je je minder alleen en help je een gemeenschap opbouwen. Gemeenschapsvorming draagt bij aan welzijn en veerkracht.
