Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord krijgt definitief groen licht – nu mét extra preventie, AI-middelen en structurele scholingsgelden
Woensdagavond 2 juli hebben negentien branche-, patiënten- en beroepsorganisaties samen met het ministerie van VWS een onderhandelaarsakkoord bereikt over het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Voor het eerst tekende ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten mee, zodat preventie in het sociaal domein een volwaardige pijler is geworden. Demissionair minister Daniëlle Jansen noemt het akkoord “een noodzakelijke versnelling om de zorg toegankelijk én aantrekkelijk te houden”.
Van IZA (2022) naar AZWA (2025)
Het AZWA bouwt inhoudelijk voort op het Integraal Zorgakkoord (IZA) uit 2022, maar legt twee scherpe transitiedoelen vast:
- 100 000 minder extra zorgmedewerkers nodig in 2028 – vooral door regeldruk te beperken, slimme inzet van technologie en een betere rolverdeling tussen zorg- en welzijnsdomein.
- Gelijkwaardiger toegang tot zorg – onder meer via transparante wachttijden, proactieve bemiddeling en één landelijke digitale toegangspoort voor vragen over (hybride) zorg.
Nieuwe accenten en concrete bedragen
| Thema | Maatregel | Financiering | Tijdslijn |
|---|---|---|---|
| Administratieve last ≤ 20 % | Doorbraakprojecten ‘Ontregel de Zorg’, afschaffen dubbele machtigingen, AI-ondersteunde dossiervoering | – | Doel: uiterlijk 2030 |
| Arbeidsbesparende innovatie | Doorbraakmiddelen voor AI, medische tech, hulpmiddelen | € 400 mln per jaar (2027 & 2028) | Evaluatie in 2028, mogelijk structureel |
| Scholing en loopbaan | Extra opleidingsbudget buiten ziekenhuis | € 185 mln structureel vanaf 2029 | Jaarlijks |
| Preventie & sociaal domein | Integrale inloopvoorzieningen, Kansrijke Start, wijkgerichte leefstijl-interventies, vaccinatie gordelroos 60-plus | bijna € 400 mln structureel | Gefaseerd vanaf 2027 |
Daarnaast wordt in de GGZ toegewerkt naar een gemiddelde wachttijd van vijf weken en komt er één landelijke wachttijden-monitor.
Traject in de Kamer
Jansen stuurde het akkoord op 3 juli als ‘onderhandelaarsversie’ naar de Tweede Kamer. Partijen leggen het de komende weken voor aan hun achterbannen; de definitieve ondertekening staat gepland na het zomerreces (4 juli – 1 september). Een motie van NSC om de financiële dekking te borgen is al aangenomen op 25 juni.
Reikwijdte van de coalitie
De lijst ondertekenaars omvat onder meer ActiZ, De Nederlandse GGZ, NVZ, LHV, V&VN, Patiëntenfederatie Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en ZorgthuisNL, plus toezichthouders IGJ en NZa als betrokken partijen.
Kritische kanttekeningen uit het veld
Beroepsorganisatie NU’91 spreekt van “een technocratisch akkoord” waarin structurele waardering voor verpleegkundigen ontbreekt en de nadruk “te eenzijdig” ligt op AI als oplossing voor werkdruk. Ook zelfstandigen-organisaties wijzen op het uitblijven van duidelijkheid rond zzp-beleid, terwijl strengere handhaving dit jaar al tot extra uitstroom leidt.
Wat nog onzeker is
- Verlaging eigen risico naar € 165 (wetstraject van oud-minister Agema) vormt nog steeds een belangrijke bouwsteen voor de financiering, maar de Kamer heeft daar nog niet over gestemd.
- Politieke verhoudingen kunnen in september veranderen, waardoor herijking van het akkoord niet is uitgesloten – al zegt VWS “voorlopig uit te gaan van volledige uitvoering” .
Tot slot
Met het AZWA lijkt de zorgsector weer een stap dichter bij een houdbaar personeelsbestand en meer preventiegerichte aanpak. Tegelijkertijd blijft het de vraag of afgesproken miljoenen en administratieve doorbraken snel genoeg op de werkvloer landen. De komende maanden – en de uiteindelijke handtekening na 1 september – zullen uitwijzen of de beloofde versnelling daadwerkelijk wordt omgezet in merkbare verlichting voor personeel en patiënt.
